Thursday, October 28, 2010

Хэцүүхэн хэд хоног

Тавхай уг нь хурдан морь нэг их сонирхдоггүй нэгэн. Тиймээс хурдан морь уяж сойж үзээгүй эр. Тавхайнтай саахалт нутагладаг Саарай гэж нэг хурдан морины өвчин бий. Саарай хамаг мал хөрөнгөө хурдан моринд өгнө. Тэглээ гээд үнэлж авсан морь нь олигтой давхиж түүнийг баярлуулахгүй. Саарайн тэр их дурыг дагаад сойсон морь нь ядаж айрагдахгүйд нутгийн ах дүү түүнийг өрөвдөнө. Саарай Өөлдөөс нэг цуутай хурдан авчээ. Ямар үнээр авав гэхэд тэр нэрэлхээд хэнд ч хэлсэнгүй. Үсэргээ сунгаанд Саарайн үнэтэй хурдан өнгөлж түүнийг урамшуулав. Тэгтэл Тавхайн хонины хүүхэд унаж явсан хээр үрээгээр үсэргээний морьдын хажуугаар сайн дураараа уралдаад тасархай хол түрүүлжээ. Тавхайн хонины хээр үрээг Саарайн нөгөө үнэт хурдан ч гүйцсэнгүй. Хонины номхон хээр үрээ эгэлгүй хурдан хүлэг болох нь ингэж илэрлээ. Тавхай морь уях дургүй юм чинь хээр үрээгээ уясангүй. Тэдний хээр үрээг Саарай уяжээ. Хээр үрээ хэдэн жил нутагтаа ямар ч ажнайд гүйцэгдсэнгүй. Ямагт түрүү магнай болов. Хээр үрээ насанд нийлээд улам олон түрүүллээ.
Морио дандаа түрүүлээд байхаар Тавхайд хурдан морины дур орж эхлэв. Орон нутагтаа төдийлөн анзаарагдаж яваагүй Тавхайн нэр “хурдан морьт Тавхай” хэмээн хэдэн суманд алдаршлаа. Уулзсан таних танихгүй хүн болгон Тавхайг хүндэлж, зарим нь бүр долигноно. Тавхайд “үгүй бас хачин юм аа” гэсэн бодол төрсөнгүй, тэгсгээд аархах, бусдын морийг басамжлах зан дотор нь оволзсон авч түүнийгээ тэр бээр нууж чадахтайгаа нэгэн билээ. Сумын нам захиргаанаас сүүлийн жилүүдэд албан журмын мах сүү ноос ноолуур арьс шир нэхэх нь гаарч толгой өөд татах аргагүй болсон цагт Тавхай хурдан хээрээрээ бухимдаж гунихарсан сэтгэлээ хуурдаг болжээ. Тиймээс хурдан моринд Тавхай мал өсгөх маршал Чойбалсангийн төлөвлөгөөний хажуугаар үйлийн үргүй дурлав.
Тэднийх овоо хэдэн хөөрхөн малтай. Жилд хорь гаруй ирэг, арваад сэрх, дөрөв таван шараа хоршоонд өгнө. Тэглээ гээд харамсахгүй. Яагаад гэвэл бүх айл эр сувай малаа хоршоонд өгч байгаа юм чинь. Тавхай нам засагт гомдоод л, хээр морио уяад л, хээр морь дандаа түрүүлж түүнийг баярлуулаад л, нэг иймэрхүү маягтай амьдарч байв. Сүүлийн үед Тавхай нам засгаас болсон уу, хурдан хээрээсээ болсон уу, архи олдвол уух сонирхолтой боллоо.

No comments:

Post a Comment